सन्जिप तिम्सिना
भोजपुर | पूर्वी नेपालको प्राकृतिक र सांस्कृतिक रूपमा समृद्ध मुन्दुम पदमार्गमा वसन्त ऋतुसँगै गुराँस फुल्न सुरु भएको छ। गुराँसका रङ्गीचङ्गी फूलहरूले पदमार्गका पथहरू सजिएका छन्, जसले यो क्षेत्रलाई झनै आकर्षक बनाएको छ। फुलेका गुराँसहरूले पदयात्रामा निस्कने पर्यटकहरूलाई लोभ्याउँदै, फोटोग्राफी र प्रकृतिको आनन्द लिनेहरूका लागि उपयुक्त गन्तव्य बनेको छ।
मुन्दुम पदमार्ग खोटाङ, भोजपुर, सोलुखुम्बु र सङ्खुवासभा जिल्लाहरूमा फैलिएको छ। यस पदमार्गको नाम ‘मुन्दुम’ किरात समुदायको प्राचीन धार्मिक ग्रन्थबाट लिइएको हो, जसले यस क्षेत्रको सांस्कृतिक गहिराइलाई झल्काउँछ। पदमार्गमा यात्रा गर्दा पर्यटकले किरात समुदायको जीवनशैली, भाषा, संस्कृति र परम्परासँग समेत परिचित हुने मौका पाउँछन्।
यो पदमार्ग नेपाल सरकारको ‘घुम्नैपर्ने सय गन्तव्य’ सूचीमा सूचीकृत छ। पछिल्लो समय तीन तहका सरकार, स्थानीय निकायहरू र स्वीस सरकारको सहकार्यमा यस क्षेत्रको पूर्वाधार सुधार, सरसफाइ, संकेत मार्ग, आवास सुविधाजस्ता पक्षहरूमा पुनःनिर्माण तथा प्रवर्द्धन कार्यहरू तीव्र गतिमा भइरहेका छन्।
प्राकृतिक सौन्दर्यमा रमाउन चाहनेहरूका लागि अहिलेको समय उपयुक्त मानिएको छ। मार्चदेखि मेसम्मको समय गुराँस फुल्ने मुख्य सिजन हो, जसमा पदमार्गका जंगलहरू रातो, गुलाबी र सेता गुराँसले ढकमक्क ढाकिन्छन्। यसले पदमार्गमा हिँड्ने अनुभवलाई अविस्मरणीय बनाउँछ।
टेम्केमैयुङ गाउँपालिकाले भ्रमण वर्ष २०२५ लाई लक्ष्यित गर्दै मुन्दुम पदमार्गमा एक लाख पर्यटक भित्र्याउने लक्ष्य लिएको छ। यसका लागि गाउँपालिकाले विभिन्न प्रचारात्मक कार्यक्रम, सांस्कृतिक मेला, पदयात्रा उत्सवलगायतका गतिविधिहरू आयोजना गरिरहेको छ। पदमार्गको पर्यटकीय प्रवर्द्धनका लागि स्थानीय समुदायको सहभागिता पनि उल्लेखनीय छ।
यो पदमार्ग खोटाङ र भोजपुरको सिमानामा पर्ने तावाभञ्ज्याङ बाट सुरु हुन्छ र भोजपुर जिल्लाको सबैभन्दा अग्लो स्थान, ४,१५३ मिटर उचाइमा रहेको सिलिचुङ चुचुरो सम्म पुग्न सकिन्छ। सिलिचुङबाट सूर्योदय तथा सूर्यास्तको अनुपम दृश्य हेर्न सकिन्छ, साथै हिमालहरूको दृश्यावलोकन पनि यहाँको अर्को विशेषता हो।
मुन्दुम पदमार्गमा यात्रा गर्न चाहनेहरूका लागि आरामदायक हिँडाइका साथसाथै स्थानीय रहनसहन बुझ्ने अवसर पनि मिल्छ। पदमार्गमा होमस्टे सुविधा, स्थानीय खाना तथा स्थानीय गाइडहरूको व्यवस्था भएकाले यात्रुहरूलाई सहज र सुरक्षित यात्रा अनुभव हुनेछ।
वसन्तको ताजगी, गुराँसको सुगन्ध, र किरात संस्कृति सँगको साक्षात्कारले भरिएको मुन्दुम पदमार्गको यात्रा कुनै पनि प्रकृतिप्रेमी वा साहसिक पर्यटकका लागि अविस्मरणीय बन्ने निश्चित छ।
स्थानीय रोजगारीको सिर्जना – पदमार्ग निर्माण, होमस्टे सञ्चालन, गाइड सेवा, स्थानीय उत्पादन बिक्री लगायत विभिन्न माध्यमबाट स्थानिय युवाहरूलाई रोजगारीको अवसर प्राप्त हुनेछ।
कोशी प्रदेश सरकारले आगामी आर्थिक वर्षलाई "कोशी प्रदेश पर्यटन वर्ष २०८२" घोषणा गरिसकेको छ। पर्यटन वर्षको अवसरमा पदमार्गको तिव्र निर्माण कार्य, प्रचारप्रसार तथा कार्यक्रमहरू सञ्चालन गरिने छन्।
